Het boek van Heleen Murre-van den Berg, bescheiden in omvang, biedt een goed overzicht over het orthodoxe christendom in Nederland en wereldwijd. Het is bedoeld voor lezers die geen achtergrondkennis hebben over het orthodoxe christendom. Deze brochure wordt uitgegeven op een goed moment, aangezien de orthodoxe kerken in Nederland, als gevolg van de situatie in Oekraïne, steeds meer aandacht krijgen.
Het boek bestaat uit een voorwoord, vijf hoofdstukken, concluderende opmerkingen, bibliografische suggesties en enkele gespreksvragen. De ontstaansgeschiedenis wordt op een toegankelijke wijze besproken in het eerste hoofdstuk. Hoofdstuk 2 is wederom historisch opgebouwd, maar hierbij gaat het vooral om de verspreiding van het orthodoxe christendom vanaf de middeleeuwen. Daarmee krijgt de lezer een goede indruk van de overeenkomsten en verschillen tussen de orthodoxe kerken, zoals de oosters-orthodoxe kerken, oriëntaals-orthodoxe kerken en Assyrische Kerk van het Oosten. Het derde hoofdstuk zoemt in op de huidige situatie in Nederland. De vergelijking met het mondiale perspectief komt daarin ook naar voren. De kerken die in het eerste en tweede hoofdstuk zijn benoemd, komen terug in het derde hoofdstuk. Daarbij benoemt Murre-van den Berg ook de rol die de oecumene speelt in de huidige situatie. Hoofdstuk 4 belicht de religieuze praktijken en liturgie van het orthodoxe christendom. De theologische kernbegrippen van de Orthodoxe kerken staan beschreven in het vijfde hoofdstuk. Het zal geen gemakkelijke klus zijn geweest om al deze ontwerpen te bespreken, aangezien men al snel kan verzanden in allerlei details. Murre-van den Berg heeft rekening gehouden met de diachrone en synchrone ontwikkelingen van het orthodoxe christendom. Tegelijkertijd krijgt de lezer een goede indruk van het Orthodoxe christendom door de voorbeelden op macro- en microniveau.
Er zijn enkele kleine opmerkingen die geplaatst moeten worden. Een suggestie voor een toekomstige druk betreft figuur 1 ‘Schematisch overzicht van de verschillende kerken’ (p. 30). Er zou wellicht een tijdlijn toegevoegd kunnen worden. Immers, de historische ontwikkelingen worden chronologische besproken in hoofdstuk 1 en 2. Het zou ook goed zijn geweest als er concretere verwijzingen in de hoofdtekst staan naar de afbeeldingen die zijn toegevoegd. Het laatste punt betreft de sectie ‘Verder’ (p. 69-71). Momenteel betreft het voornamelijk Nederlands- en Engelstalige publicaties en links. Duits- en Franstalige publicaties en links zouden toegevoegd kunnen worden.
De brochure wordt door de redactie van het Platform Oosters Christendom van harte aanbevolen als een goede introductie voor lezers die nog niet bekend zijn met het onderwerp. Het is toegankelijk geschreven en kernbegrippen worden helder uitgelegd. De brochure is te bestellen via de webpagina van Willem de Zwijgerstichting onder ‘bestellen‘.
Heleen Murre-van den Berg, Licht uit het Oosten. Oosters- en Oriëntaals-Orthodoxe kerken in Nederland en wereldwijd. Baarn: Willem de Zwijgerstichting, 2022, pp. 72. ISBN 9789072462718. €4,30.
Openingsfoto: Foto door Marcin Szala, Unported/3.0/BY-SA
