Van 27 september tot 1 oktober organiseerde de Assyrische Kerk van het Oosten een internationaal symposium over het Concilie van Nicea. Op het eerste gezicht zou men kunnen zeggen: wéér een congres over dit Concilie dat 1700 geleden plaats vond, een van de vele die dit jaar op de meest verscheidene plaatsen georganiseerd worden, inclusief Nijmegen. In dit geval is er meer aan de hand.
Allereerst het feit dat het initiatief voor dit symposium uitging van de Assyrische Kerk van het Oosten. Deze Kerk heeft een wat ambigue geschiedenis met dit Concilie. Anders dan de andere belangrijke Kerken aanvaardde de Kerk van het Oosten Nicea pas 85 jaar na dato en in de loop van hun verdere geschiedenis hebben ze er op verschillende manieren op gereageerd.
Belangrijker is dat een dergelijk symposium doorging in Irak, het eerste internationale wetenschappelijke congres over een christelijk thema georganiseerd sinds de val van Saddam Hoessein in 2003. Het zegt op die manier iets over de nieuwe plaats van de christenen in Irak.
Irak als centrum van Kerk van het Oosten
Het congres vond plaats in Erbil, de hoofdstad van Koerdistan. De opening vond plaats in aanwezigheid van de Eerste Minister van Koerdistan, Barzani. Dit is veelbetekenend, het laat zien hoe de Koerdische autoriteiten belang hechten aan een christelijke aanwezigheid in hun autonome regio. Enkele maanden geleden heeft, eveneens in Erbil, de officiële opening plaats gevonden van de residentie van de patriarch van de Assyrische Kerk, een residentie mede gefinancierd door de Koerdische overheid, waardoor Irak weer opnieuw het centrum is geworden van de Kerk van het Oosten, waarvan de leiders een zeventigtal jaren in ballingschap hebben geleefd.
Een ander punt is dat de Assyrische Kerk met dit symposium aanknoopt bij een eeuwenoude traditie van theologische en kerkhistorische studie, een traditie die door allerlei politieke ontwikkelingen eeuwenlang op een zijspoor is geraakt. Het is van belang dat de Assyrische Kerk ook op theologisch vlak haar stem kan laten horen tezamen met de andere Kerken van de regio. Het symposium vond plaats in de lokalen van de Catholic University of Erbil, die tien jaar geleden werd opgericht door de Chaldeeuwse bisschop van Erbil/Ankawa, mgr. Bashar Warda. De Catholic University steekt op deze manier een hand uit naar de Assyrische Kerk; een belangrijke geste en een uiting van de wil tot samenwerken na jarenlange periodes van concurrentie tussen de met Rome verbonden Chaldeeuwse Kerk en de Kerk van het Oosten waaruit ze is voortgekomen.
Broodnodige samenwerking
Een dergelijke samenwerking is gelukkig geen op zichzelf staande gebeurtenis – er zijn andere voorbeelden te vinden, zoals de gezamenlijke viering van het Feest van de Kruisverheffing of Palmzondag – maar is broodnodig. De realiteit is dat de christelijke gemeenschap in Koerdistan en bij uitbreiding in heel Irak, geslonken is tot een zeer kleine minderheid die het zich, op gevaar af haar geloofwaardigheid te verliezen, niet kan permitteren om naast elkaar te leven en géén gezamenlijke initiatieven te nemen.
Openingsafbeelding: icoon met het Concilie van Nicea ©WikimediaCommons.
