De voormalig abt van de Sint-Adelbertabdij in Egmond-Bininen, br. Gerard Mathijsen osb, was een van de aanwezigen bij de presentatie van de nieuwe vertaling van De Psalmen van de Vroege Kerk. Hij is onder de indruk van zowel de presentatie als de vertaling zelf waaraan een team van het St. Irenaeus Orthodox Theologisch Instituut, gevestigd aan de Radboud Universiteit te Nijmegen, gedurende vijf jaar gewerkt heeft.
De Koptische gemeenschap munt uit in stijlvolle gastvrijheid. De sfeervolle omgeving was een uitstekende keuze om deze nieuwe uitgave te lanceren. Dat gebeurde tijdens een inhoudsrijke sessie, met een oecumenisch en belangstellend publiek, waaronder meerdere jongeren. De zitting in de kerk werd geopend en afgesloten met gebed, waarin de Koptisch-orthodoxe bisschop Arseny voorging, en die allen uitnodigde tot meebidden. Daarmee was de oecumenische toon gezet.
In het liturgisch gebed van de kerk nemen de psalmen vanouds een voorname plaats in. De oude monniken baden dagelijks het hele psalterium, dat zij uit het hoofd kenden, en nog steeds vormen de psalmen het hoofddeel van het koorgebed.
Ook veel andere liturgische poëzie, hymnen en vaderteksten zijn doorspekt met psalmcitaten die christologisch zijn geduid. Zoals vader Michael Bakker in zijn inleiding op deze uitgave schrijft heeft het Emmausverhaal (Lucas 24, 13-35) grote invloed gehad op de lezing van de Heilige Schrift. De verrezen Heer verklaarde immers aan de twee Emmausgangers ‘uit al de profeten wat in al de Schriften op hem betrekking had’. Zo zijn de christenen met nieuwe ogen de heilige schrift gaan lezen. De latere kerkelijke poëzie, de hymnen, en de uitleg van de kerkvaders van de Bijbelse teksten stellen vanuit dit gegeven het Christusmysterie in het licht. De oude kerk las de Heilige Schrift in de Griekse tekst van de Septuagint, daarop zijn de teksten in de liturgie dus geënt. In vertalingen die zich baseren op de Hebreeuwse tekst is die band niet terug te vinden.
Het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap heeft gezorgd voor een fraaie presentatie van de tekst. De inleiding en de twee bijlagen bieden in zeer beknopte vorm een schat aan informatie waarvoor de gebruiker dankbaar zal zijn.
De uitgave wil een handreiking zijn aan de verschillende tradities van de kerken uit het orthodoxe oosten, en de hoop is dat dit boek met name de nieuwe generatie kan aanspreken die aansluiting zoekt bij de overlevering.
Het vertaalteam heeft blijkbaar de smaak te pakken gekregen: dr. Michael Bakker gaf aan dat men verder wil gaan met vertaalwerk, en denkt aan de geschriften van Evagrius Ponticus, en zelfs aan een Nederlandse uitgave van de Philokalia. Daarmee zou de droom gerealiseerd worden van pater Christofoor Wagenaar, die een halve eeuw geleden hiervoor al veel werk verzette. Intussen is de aanwezigheid van de orthodoxie in haar verschillende tradities, met name de Byzantijnse, de Syrische en de Koptische, sterk toegenomen, en tonen die gemeenschappen een vitaliteit die ook anderen aantrekt. Het was niet toevallig dat de NOS juist vandaag aandacht schonk aan dit gebeuren. Wel toevallig (?) was dat in Rome paus Franciscus op 9 november Isaac de Syriër opnam in het Latijnse Martyrologium
- Psalmen van de Vroege Kerk, vertaald uit de Septuaginta
- NBG, € 24,95
Auteur
-
Gerard Mathijsen is een Nederlandse benedictijner monnik en voormalig abt van de Sint-Adelbertabdij in Egmond-Binnen.
Bekijk Berichten